W związku z awarią specjalistycznej maszyny, konieczny był zakup nowego urządzenia tej samej marki o dokładnie tych samych parametrach (skalkulowane koszty remontu starej maszyny przekraczały bowiem cenę zakupu). W naszej ocenie, taka wymiana nie posiada charakteru inwestycyjnego, lecz jedynie odtworzeniowy. Czy istnieje możliwość rozliczenia poniesionego wydatku na zasadach dotyczących remontów?
Nie. Wydatek na zakup nowego środka trwałego „w miejsce” środka trwałego, który ze względu na awarię nie nadawał się do dalszej eksploatacji, nie może zostać rozliczony jako remont. W tym przypadku dojdzie do zakupu nowego środka trwałego, a wydatki na taki zakup będą zaliczane do kosztów podatkowych za pośrednictwem odpisów amortyzacyjnych.
Co do zasady, o sposobie rozliczenia wydatków na nabycie środka trwałego nie decyduje przyczyna dokonania zakupu. Będzie tak niezależnie od tego, czy „nowy” środek trwały został nabyty w celu zastąpienia dotychczas używanego składnika (i posiada/bądź nie posiada takie same parametry), czy też decyzja w tym zakresie została podjęta w związku z realizacją planów inwestycyjnych.
Niezależnie od powyższego, w każdym przypadku dla uznania nabytego składnika za środek trwały, decydującym będzie spełnienie warunków określonych w art. 22a ust. 1 ustawy o PDOF (odpowiednio art. 16a ust. 1 ustawy o PDOP). Zgodnie z tą regulacją, amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu – zwane środkami trwałymi.
Zatem generalnie nabyty składnik majątku będzie podlegał amortyzacji podatkowej, o ile posiada ww. cechy. Należy dodatkowo pamiętać, że uznanie nabytego składnika za środek trwały nie wyłącza możliwości jego jednorazowego rozliczenia w kosztach uzyskania przychodów. Otóż będzie to możliwe, w przypadku gdy jego wartość początkowa nie przekroczy 10.000 zł. Wówczas podatnik (zamiast „zwykłej” amortyzacji z wykorzystaniem stawek z Wykazu) ma możliwość:
- nie zaliczać takiego składnika majątku do środków trwałych i odnieść wydatki poniesione na jego nabycie jednorazowo do kosztów uzyskanie przychodów, w miesiącu oddania go do używania, albo
- zaliczyć do środków trwałych i dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu oddania do używania lub miesiącu następnym.
W przypadku wyższych wartości początkowych podatnik – po spełnieniu określonych warunków – może dokonać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych ograniczonych rocznym limitem:
- 50.000 euro przewidzianym dla małych podatników oraz podatników rozpoczynających działalność, a dotyczącym środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT (z wyłączeniem samochodów osobowych) – por. art. 22k ust. -13 ustawy o PDOF oraz art. 16k ust.7-13 ustawy o PDOP,
- 100.000 zł, a dotyczącym nabytych fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT – por. art. 22k ust. 14-21 ustawy o PDOF oraz art. 16k ust. 14-21 ustawy o PDOP.
Odnośnie przywołanych w pytaniu prac remontowych należy przypomnieć, że w praktyce zastosowanie znajduje definicja remontu zawarta w art. 3 pkt 8 ustawy Prawo budowlane, zgodnie z którą przez remont rozumie się wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.
Tak więc istotą remontu są wszystkie działania przywracające pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego, w tym również polegające na wymianie zużytych składników technicznych, następujące w toku eksploatacji środka trwałego i będące wynikiem tej eksploatacji, niezwiększającej jego wartości początkowej. Remont następuje w toku eksploatacji środka trwałego i co do zasady, jest wynikiem jego zużycia. Wymiana zużytych elementów środka trwałego na nowe ma charakter odtworzeniowy, przywracający jedynie jego pierwotną wartość użytkową i niezmieniający jego charakteru.
Nie ulega zatem wątpliwości, że pojęcie wydatków remontowych nie obejmuje wydatków na zakup środka trwałego, który ma zastąpić inny środek trwały nie nadający się do używania. W takim świetle zakup „nowego” środka trwałego to zdarzenie nie mające z remontem nic wspólnego, gdyż w takim przypadku „stary” środek trwały, jako odrębny składnik majątku, istnieje nadal. Może on zostać sprzedany, zlikwidowany lub przeznaczony do wykorzystania w inny sposób.
