Gdy pracownik jest niezdolny do pracy, to pracodawca musi zweryfikować, czy spełnia on kryteria do nabycia prawa do wynagrodzenia za czas choroby. Z kolei pracodawca będący płatnikiem zasiłku dodatkowo sprawdza uprawnienia zatrudnionego do zasiłku chorobowego. Po przeanalizowaniu tych ustaleń pracodawca przechodzi do kolejnego etapu, mianowicie jest to obliczenie wysokości świadczenia. Przy czym proces tych ustaleń i naliczeń musi przebiegać w zakreślonym przez ustawodawcę, tak aby wypłata należności nastąpiła w terminie.
Prawo do świadczeń chorobowych
Jeśli pracownik staje się niezdolny do pracy i udokumentuje tę okoliczność wymaganym zaświadczeniem lekarskim, to pracodawca w pierwszej kolejności musi ustalić, czy jest zachowane prawo do wynagrodzenia chorobowego. Mianowicie jest to świadczenie należne pracownikowi za pierwsze w roku kalendarzowym dni niezdolności do pracy i jest to łącznie do 33 dni w ciągu takiego roku. Z kolei w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia, okres ten wynosi łącznie do 14 dni. Za wskazaną liczbę dni, uzależnioną od wieku, pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia. Wyjątkiem może być sytuacja, w której u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wynagrodzenie wyższe z tego tytułu.
Wynagrodzenie chorobowe:
- oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy,
- nie przysługuje w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego,
- finansowane jest ze środków własnych pracodawcy.
Należy podkreślić, iż pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego (a tym samym i wynagrodzenia chorobowego) po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Do tego okresu wyczekiwania wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Ta kwestia jest bardzo istotna, głównie w przypadku nowo zatrudnionych pracowników. Istnieje również regulacja, która dopuszcza możliwość nabycia prawa do świadczeń chorobowych od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego.
Oceniając zatem prawo pracownika do wynagrodzenia chorobowego, pracodawca powinien zbadać, czy pracownik:
- legitymuje się 30-dniowym okresem wyczekiwania albo
- ma prawo do tego wynagrodzenia od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego oraz
- w danym roku kalendarzowym korzystał już z wynagrodzenia chorobowego, np. wypłacanego przez innego pracodawcę, jeśli tak, to przez jaką ilość dni.
Obliczanie wysokości świadczeń
Po przeanalizowaniu, że pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego i/lub zasiłku chorobowego, odpowiednio pracodawca lub płatnik zasiłku musi obliczyć wysokość tego świadczenia, a zatem w pierwszej kolejności podstawę jego wymiaru.
Podstawę wymiaru świadczeń chorobowych dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Taka sytuacja nie dotyczy jednak pracowników nowo zatrudnionych.
Ponadto omawianą podstawę wymiaru ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy, a zatem jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem:
- 12-miesięcznego okresu poprzedzającego powstanie niezdolności do pracy, podstawę wymiaru chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia,
- pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone na zasadach przewidzianych w ustawie zasiłkowej, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy.
Pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia traktuje się miesiąc, w którym pracownik został zatrudniony od pierwszego roboczego dnia miesiąca. Do wyliczenia podstawy wymiaru przyjmuje się wynagrodzenie za taki miesiąc. Przy czym, jeżeli umowa o pracę została zawarta w trakcie miesiąca, a niezdolność do pracy powstała w miesiącu następnym, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie pracownika za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, tj. za pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia, po uzupełnieniu według określonych przez ustawodawcę zasad.
Termin wypłaty chorobowego
Płatnicy składek uprawnieni do wypłaty zasiłków zobowiązani są do ich wypłaty w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłków.
Jeżeli płatnik składek nie wypłacił zasiłku w terminie, o którym mowa, ma on obowiązek wypłaty odsetek od tego zasiłku w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
Źródło: www.gofin.pl
