Przedsiębiorca opodatkowany w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, tak samo jak inni przedsiębiorcy, może dokonywać sprzedaży środków trwałych firmy. Jednym z najczęściej spotykanych środków trwałych w firmie jest samochód, natomiast jak udokumentować i wykazać w ewidencjach sprzedaż samochodu firmowego przez ryczałtowca?
Co stanowi przychód u ryczałtowca?
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont oraz należnego podatku VAT (u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem VAT). Jednocześnie art. 14 ust. 2 tej samej ustawy stanowi, iż przychodem z działalności gospodarczej są również m.in.:
- przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących środkami trwałymi oraz wartościami niematerialnymi i prawnymi;
- dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków;
- odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością;
- otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.
W przypadku podatnika, który rozlicza podatek dochodowy za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, nie jest możliwie zastosowanie do opodatkowania przychodów dowolnej stawki ryczałtu. Według art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, wysokość stawek ryczałtu zależy od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.
Sprzedaż samochodu firmowego przez ryczałtowca – jaka stawka ryczałtu?
Zastosowanie odpowiedniej stawki ryczałtu w przypadku sprzedaży samochodu będącego środkiem trwałym firmy reguluje art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 3% przychodów z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących:
- środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
- składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie przekracza 1500 zł,
- składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych.
Sprzedaż samochodu firmowego przez ryczałtowca należy opodatkować stawką ryczałtu w wysokości 3% wartości przychodu. Jeżeli samochód został sprzedany po upływie 6 lat od wycofania go z firmy, nie podlega on opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Jaka stawka VAT przy sprzedaży przez czynnych podatników?
Stawka podatku VAT dla sprzedaży samochodu uzależniona jest od tego, czy podatnikowi przy nabyciu pojazdu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT oraz czy pojazd służył do działalności opodatkowanej czy też zwolnionej z VAT.
Kiedy sprzedaż samochodu bez podatku VAT?
Zgodnie z art. 43 ust. 2 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W sytuacji gdy przedsiębiorca nie miał prawa do odliczenia podatku i pojazd wykorzystywany był w działalności zwolnionej z VAT, to podatnik ma prawo wystawić fakturę sprzedaży samochodu ze stawką “zw.”. Stawkę “zw.” przy sprzedaży samochodu można zastosować tylko w sytuacji, gdy spełnione zostaną łącznie poniższe warunki:
- przy nabyciu pojazdu podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT,
- samochód wykorzystywany był wyłącznie w działalności zwolnionej z podatku VAT.
Kiedy sprzedaż samochodu z naliczonym podatkiem VAT?
Jeśli podatnik przy zakupie pojazdu miał prawo odliczenia VAT lub wykorzystywał pojazd w działalności opodatkowanej, to dokonując jego sprzedaży, transakcję tę należy opodatkować podatkiem VAT w wysokości 23%.
Sprzedaż firmowego samochodu należy opodatkować stawką 23% VAT, bez względu na to, czy podatnikowi przysługiwało (całościowe lub częściowe) lub w ogóle nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu samochodu osobowego, jeśli pojazd ten służył działalności opodatkowanej.
Należy jednak pamiętać, że opodatkowanie sprzedaży samochodu podatkiem VAT nastąpi tylko w sytuacji, gdy sprzedaży będzie dokonywał czynny płatnik podatku VAT. W innym przypadku, gdy sprzedaż będzie dokonywana przez ryczałtowca, który nie jest vatowcem, należy wykazać jedynie przychód ze sprzedaży w ewidencji przychodów dla ryczałtu.
