Prowadząc własną działalność gospodarczą zdarzają się sytuacje, gdy dokumenty trafiają do nas z opóźnieniem albo zostają omyłkowo pominięte podczas księgowania. Co zrobić w takiej sytuacji? Jak prawidłowo rozliczyć koszty w KPiR i rejestrze VAT? Wielu podatników zadaje sobie te pytania. Jednak problem nie jest trudny do rozwiązania.
Zapomniana faktura kosztowa a podatek VAT
Czynni podatnicy VAT mają co do zasady prawo do odliczenia podatku od wydatków poniesionych w celu prowadzenia działalności opodatkowanej. Podatek VAT zgodnie z zasadą ogólną można odliczyć w okresie, w którym obowiązek podatkowy w stosunku do nabytych towarów lub usług powstał, ale także:
- W jednym z dwóch następnych okresów rozliczeniowych – w przypadku rozliczenia kwartalnego
- W jednym z trzech następnych okresów rozliczeniowych – w przypadku rozliczenia miesięcznego
Nie można dokonać odliczenia wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym przedsiębiorca otrzymał fakturę lub dokument celny.
W przypadku pominiętej faktury kosztowej rozliczenie wydatku zależy od okresu rzeczywistego otrzymania faktury przez podatnika.
Co w przypadku gdy wskazane okresy rozliczeniowe miną? Czy już wszystko stracone i faktury nie będzie można już uwzględnić w kosztach firmy? W takiej sytuacji nadal można odliczyć podatek VAT. Kiedy miną okresy rozliczeniowe nadal możliwe jest odliczenie, ale na zasadach korekty. To rozwiązanie wprowadził pakiet Slim VAT 2.Oznacza to, że wiązać się to będzie z korektą JPK_V7 (części deklaracyjnej i ewidencyjnej). Korekty można dokonać, nie później niż w ciągu pięciu lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Korekcie podlegać będzie dowolny miesiąc w którym faktura mogła zostać zaksięgowana.
Podatek dochodowy a metoda rozliczania kosztów
Podatnicy prowadzący ewidencję podatkową w postaci księgi przychodów i rozchodów mają do wyboru dwie metody rozliczania kosztów – uproszczoną (kasową) lub memoriałową. W przypadku metody uproszczonej koszty powinny być ujmowane w chwili ich poniesienia i bez podziału na bezpośrednio i pośrednio związane z przychodem. Dzień wystawienia faktury uznaje się za dzień poniesienia kosztów. Metoda memoriałowa jest bardziej wymagająca opcją i zakłada podział kosztów ze względu na ich związek z uzyskanym przychodem, gdzie:
- koszty bezpośrednie (np. zakup towarów) co do zasady powinny zostać ujęte w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody
- koszty pośrednie powinny być ujęte w księdze w dacie ich poniesienia. Zgodnie z przepisami podatku dochodowego za dzień poniesienia kosztu, uważa się dzień wystawienia faktury, rachunku lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania kosztu. Co ważne, jeżeli koszty pośrednie dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a jednocześnie nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, konieczny jest podział kosztów proporcjonalnie do długości okresów, których dotyczą
Zapomniana faktura – ewidencja w KPiR
Przedsiębiorca prowadzący księgę podatkową, oprócz zasad wynikających z ustawy o PIT, powinni także zastosować się do przepisów rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR. Jeśli pominięta faktura kosztowa została znaleziona przed rozliczeniem okresu należy zaksięgować zgodnie z datą jej wystawienia. W sytuacji gdy zapomniana faktura znalazła się po zakończeniu okresu podatnik może ująć ją w kolejnym miesiącu. W celach porządkowych takie faktury powinno się księgować na pierwszy dzień kolejnego miesiąca. Warunkiem jest, aby kolejny okres rozliczeniowy dotyczył bieżącego roku podatkowego.
Jeśli zapomniana faktura kosztowa dotyczy zakupu towarów lub materiałów, rozliczenie takiego dokumentu wygląda inaczej. Zakup towarów i materiałów powinien zostać wpisany do księgi niezwłocznie po jego otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub dalszej sprzedaży. Jeżeli zakup udokumentowany jest fakturą, a towar został dostarczony przedsiębiorstwa lub dokonano nim obrotu przed jej otrzymaniem, należy sporządzić szczegółowy opis otrzymanego towaru. Należy podać w nim:
- imię, nazwisko, nazwę firmy, NIP i adres dostawcy
- ilość, rodzaj, cenę jednostkową i wartość towarów lub materiałów
Następnie dokonać na jego podstawie zapisu w KPIR.
Jeżeli podatnik otrzymał fakturę z opóźnieniem w kolejnych okresach lub została pominięta w okresie jej otrzymania – nie ma to większego znaczenia, bowiem koszt zakupu towarów lub materiałów powinien być zewidencjonowany w KPIR zgodnie z omówionymi zasadami wynikającymi z rozporządzenia. W związku z tym jeżeli przykładowo dostawa dotarła do firmy w marcu, to koszt musi zostać ujęty w okresie rozliczeniowym z marca mimo iż faktura została wystawiona w kwietniu.