Zaświadczenie A1 jest dokumentem na podstawie którego zostaje ustalone ustawodawstwo do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, zgodnie z Rozporządzeniem UE nr 883/04 oraz Rozporządzeniem UE nr 987/09. Dokument ten jest ważny dla osób, które przemieszczają się zawodowo na obszarze UE, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii. Na podstawie złożonego wniosku przez osobę zainteresowaną Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje zaświadczenie A1, jeżeli zostaną spełnione wszystkie warunki wynikające z prawa unijnego zgodnego z rozporządzeniem. Posiadacze zaświadczenia A1 podlegają wyłącznie przepisom państwa, które wydało dokument o ustanowieniu ustawodawstwa.
Czasowe przeniesienie działalności gospodarczej na własny rachunek na terytorium innego państwa członkowskiego
Osoby prowadzące działalność gospodarczą w Polsce na własny rachunek mają możliwość czasowego przeniesienia swojej działalności na terytorium innego państwa członkowskiego, zgodnie z art. 12 ust. 2 rozporządzenia nr 883/2004 oraz art. 14 ust. 3 i 4 rozporządzenia nr 987/2009. Osoby prowadzące działalność gospodarczą, ubiegające się o takie zaświadczanie muszą spełnić następujące warunki:
1. wykazanie prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek w Polsce przez okres co najmniej dwóch miesięcy,
2. wykazanie, że w państwie członkowskim będzie wykonywana podobna działalność (np. na podstawie kontraktów),
3. w państwie członkowskim działalność nie może być wykonywana dłużej niż przez okres 24 miesięcy,
4. prowadząc działalność za granicą, w Polsce musi zostać zachowana infrastruktura, która umożliwi dalsze prowadzenie działalności po powrocie do Polski.
Zaświadczenia A1 z tytułu czasowego przeniesienia działalności na własny rachunek na terytorium innego państwa członkowskiego jest wydawane osobom zainteresowanym, które spełnią wszystkie powyżej wymienione warunki oraz wypełnią prawidłowo formularz US-1 (Wniosek o wydanie zaświadczenia A1 dla osoby, która w Polsce wykonuje pracę na własny rachunek i będzie wykonywać działalność w innym państwie członkowskim UE, EOG lub w Szwajcarii ). Osoby te będą objęte ubezpieczeniem społecznym w Polsce.
Prowadzenie działalność na własny rachunek równocześnie lub na zmianę na terytorium dwóch lub kilku państw członkowskich
Osoba prowadząca działalność na własny rachunek w dwi dostosować się do szczególnych przepisów zgodnych z art. 13 ust. 2 rozporządzenia nr 883/2004 oraz art. 14 ust. 5b, 6, 8, 9 i 10 rozporządzenia nr 987/2009, z których wynika,że będzie podlegać:
1. ustawodawstwu państwa członkowskiego zamieszkania, jeżeli wykonuje znaczną część swojej działalności w tym państwie członkowskim
2.ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym znajduje się centrum zainteresowania dla działalności danej osoby, jeżeli nie mieszka ona w żadnym z państw członkowskich, w których wykonuje znaczną część swojej pracy.
Do ustalenia znacznej części prowadzenia działalności na własny rachunek w danym państwie członkowskim, bierze się pod uwagę:
1.obroty,
2.czas pracy,
3.liczba świadczonych usług lub dochód.
Gdy w trakcie przeprowadzenia ogólnej oceny okaże się, że na podstawie wyżej wymienionych kryteriów wynik wyniesie co najmniej 25%, wtedy znaczna część prowadzenia działalności będzie wykonywana w państwie członkowskim zamieszkania.
Zaświadczenia A1 z tytułu prowadzenia działalności na własny rachunek równocześnie lub na zmianę na terytorium dwóch lub kilku państw członkowskich jest wydawane osobom zainteresowanym, które spełnią wszystkie powyżej wymienione kryteria oraz wypełnią prawidłowo formularz US-2 (Wniosek o wydanie zaświadczenia A1 dla osoby wykonującej pracę na własny rachunek w dwóch lub w kilku państwach członkowskich UE, EOG lub Szwajcarii) i US-55 (Informacja o miejscu zamieszkania obywatela UE, EOG lub Szwajcarii). Osoby te będą objęte ubezpieczeniem społecznym w Polsce, zaświadczenie w tym przypadku jest wydawane na okres 12 miesięcy.
Wniosek o wydanie zaświadczenia A1, może osoba zainteresowana złożyć osobiście w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, wysłać pocztą lub drogą elektroniczną przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS). Jeśli ZUS będzie dysponował wszystkimi niezbędnymi informacjami, które nie budzą wątpliwości, dokument zostanie wydany niezwłocznie. W przypadku kiedy sprawa będzie wymagała postępowania -w ciągu miesiąca, natomiast gdy będzie to sprawa szczególnie skomplikowana – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy.
Źródło: infor,pl, podatki.biz.pl, gofin.pl
