Podstawową zasadą funkcjonującą na gruncie pdof, a odnoszącą się do przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych, jest wpłacanie miesięcznych zaliczek na podatek. Po spełnieniu ustawowo określonych kryteriów część z nich może podjąć decyzję o wpłacaniu zaliczek na podatek dochodowy raz na kwartał lub co miesiąc w stałej wysokości.
Zaliczka raz na kwartał
Do opłacania kwartalnych zaliczek na pdof uprawnieni są przedsiębiorcy, którzy zgodnie z przepisami ustawy o pdof posiadają status małego podatnika lub podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w roku podatkowym. W 2021 r. małym podatnikiem jest przedsiębiorca, u którego wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego VAT, nie przekroczyła w 2020 r. kwoty 9.031.000 zł, tj. 2.000.000 euro × 4,5153 zł/euro – kurs średni NBP z 1 października 2020 r., w zaokrągleniu do 1.000 zł.
Natomiast w 2021 r. status podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, dający możliwość wpłacania kwartalnych zaliczek na pdof, posiada podatnik, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie 2 lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia:
- nie prowadził działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki niebędącej osobą prawną,
- działalności gospodarczej nie prowadził małżonek podatnika, jeśli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
Jeżeli w kolejnych latach podatkowych taki przedsiębiorca będzie posiadał status małego podatnika, także w tych latach będzie miał możliwość opłacania zaliczek kwartalnych.
Zaliczki w stałej wysokości
Ustawodawca przewidział również dla przedsiębiorców możliwość regulowania zobowiązań w pdof w formie zaliczki uproszczonej, czyli w stałej kwocie. Ta opcja może mieć zastosowanie u przedsiębiorcy, który prowadzenie działalności gospodarczej rozpoczął co najmniej dwa lata wcześniej. To oznacza, że z tej opcji w 2021 r. wyłączeni są przedsiębiorcy, którzy ją rozpoczęli w 2020 r. oraz rozpoczęli ją lub rozpoczną w roku bieżącym. Na możliwość skorzystania z zaliczek uproszczonych nie ma jednak wpływu zmiana w 2021 r. sposobu opodatkowania z podatku liniowego na skalę podatkową lub odwrotnie.
Zgłaszanie wyboru
Korzystanie z jednej z dwóch omawianych preferencyjnych form regulowania zaliczek na pdof wymaga od przedsiębiorców poinformowania fiskusa o dokonanym wyborze. Obowiązku tego przedsiębiorcy nie realizują jednak w trakcie roku podatkowego – informują organ podatkowy o dokonanym wyborze dopiero w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym stosowali ten sposób regulowania zobowiązań w podatku dochodowym. Stąd podatnicy, którzy takiego wyboru dokonają w zakresie rozliczeń za 2021 r., poinformują o nim odpowiednio w zeznaniu PIT-36 lub PIT-36L za ten rok.
Zaliczka przy wpłatach kwartalnych
Przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej opłacanie zaliczek kwartalnych w 2021 r. rozpoczną począwszy od kwartału, w którym ich dochód, po uwzględnieniu możliwych, ustawowo określonych obniżeń, przekroczy kwotę 3.091 zł. Dochód do opodatkowania pomniejsza się o straty z lat wcześniejszych i odliczenia wskazane w art. 26 ustawy o pdof (Dz. U. Z 2020 r. poz. 1426 ze zm.). Stąd wyliczając podstawę opodatkowania, mogą w trakcie roku odliczać od dochodu oprócz strat również składki ZUS, a także korzystać z odliczenia darowizny na cele kształcenia zawodowego. Sam podatek zmniejsza się o zapłacone składki zdrowotne (7,75% podstawy ich wymiaru). Natomiast tzw. liniowcy wpłacają zaliczki już po osiągnięciu pierwszego dochodu. Kwoty zaliczek obliczają w wysokości różnicy między podatkiem wyliczonym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały, z uwzględnieniem art. 27b ustawy o pdof.
Zaliczka w stałej kwocie
Bazę dla obliczenia kwoty uproszczonej zaliczki na pdof stanowi dochód firmowy wykazany w zeznaniu złożonym w roku podatkowym poprzedzającym rok podatkowy, w którym przedsiębiorca chce je opłacać. Jeżeli jednak w tym okresie podatnik nie osiągnął dochodu lub jego wysokość nie powodowała obowiązku zapłaty podatku, to uproszczoną zaliczkę zobowiązany jest ustalić na podstawie dochodu wykazanego w zeznaniu podatkowym w roku poprzedzającym dany rok o dwa lata. Stąd wysokość uproszczonej zaliczki na 2021 r. podatnik ustala w oparciu o wysokość dochodu z zeznania PIT-36 lub PIT-36L za 2019 r. złożonego w 2020 r. lub za 2018 r. złożonego w 2019 r. W sytuacji, w której w obu zeznaniach nie spełnił wskazanych wyżej kryteriów, nie może w 2021 r. opłacać zaliczek uproszczonych.
Wysokość uproszczonej zaliczki na dany rok podatkowy zdeterminowana jest wybranym na ten rok przez przedsiębiorcę sposobem opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy). W ten sposób zaliczka na 2021 r. ustalona od dochodu z zeznania podatkowego za 2020 r. lub 2019 r. wynosi:
- przy skali podatkowej – 1/12 kwoty obliczonej przy zastosowaniu skali podatkowej obowiązującej w 2020 r. z uwzględnieniem kwoty zmniejszającej podatek na zasadach określonych w art. 27 ust. 1b ustawy o pdof,
- w podatku liniowym – 1/12 kwoty obliczonej przy zastosowaniu 19% stawki podatku.
Tak ustaloną zaliczkę podatnik ma prawo pomniejszyć o kwotę składki zdrowotnej w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy jej wymiaru (art. 44 ust. 6i ustawy o pdof). Dopiero ta kwota, po jej zaokrągleniu do pełnych złotych, jest zaliczką podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego. Przedsiębiorca opłacający uproszczone zaliczki w trakcie roku nie może jednak korzystać z żadnych innych przysługujących mu odliczeń.
Terminy zapłaty
Zaliczki kwartalne za pierwsze trzy kwartały roku podatnicy wpłacają do urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka.
Wpłaty zaliczki za ostatni kwartał dokonują do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Wszyscy przedsiębiorcy będący podatnikami pdof, bez względu na formę regulowania zaliczek na ten podatek, nie mają już możliwości uniknięcia zapłaty tej zaliczki w wyniku złożenia w tym terminie zeznania podatkowego oraz zapłaty wynikającego z niego podatku.
Uproszczone zaliczki należy wpłacać do 20. dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, za który wpłacana jest zaliczka. Wpłata za ostatni miesiąc powinna nastąpić do 20 stycznia następnego roku podatkowego.
Z dochodem, ale bez zaliczki
Przedsiębiorcom opłacającym zaliczki na podatek ustawa o pdof daje również możliwość ich niepłacenia w przypadku, gdy podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku nie przekroczy 1.000 zł. Z możliwości tej mają prawo korzystać także podatnicy będący osobami fizycznymi, którzy równocześnie z przychodami z działalności gospodarczej osiągają przychody z najmu lub dzierżawy bądź z działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochód ustalany jest na podstawie prowadzonych ksiąg.
Jednak z art. 44 ust. 15 ustawy o pdof wynika, że możliwość ta nie dotyczy opłacających zaliczki uproszczone. Tym samym spośród opłacających pdof na preferencyjnych zasadach z tego przywileju mogą korzystać tylko opłacający zaliczki kwartalne.
Źródło: www.gofin.pl
