Zagraniczni kontrahenci nie zawsze przywiązują wagę do terminu wystawienia faktur i zdarza się, że dokonując zakupu towaru od dostawcy unijnego, polski podatnik czeka miesiącami na fakturę dokumentującą transakcję. Jak rozliczyć się z tytułu WNT, gdy nie posiadamy dokumentu zakupu? Czy faktura za WNT otrzymana z opóźnieniem powoduje powstanie obowiązku podatkowego po stronie nabywcy? Czy mimo wszystko podatnik powinien rozliczyć WNT w momencie otrzymania dostawy? Sprawdźmy!
Jaka jest definicja WNT?
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki, lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.
Dodatkowo przed dokonaniem transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, podatnik powinien dokonać rejestracji do VAT-UE, co oznacza, że transakcja taka zawierana jest przez przedsiębiorcę zarejestrowanego dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych.
Podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT mają obowiązek rozliczenia transakcji WNT, jeżeli wartość nabywanych przez nich towarów od kontrahenta z UE przekroczyła w danym roku podatkowym kwotę 50 000 zł. Zgodnie z art. 10 ust. 6 ustawy o VAT w sytuacji, gdy podatnik zwolniony z VAT posłużył się numerem VAT-UE, ma on bezwzględny obowiązek wykazania transakcji jako WNT pomimo nieprzekroczenia powyższego limitu.
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy przy WNT?
Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru.
Podatnik podatku od wartości dodanej, to innymi słowy podatnik VAT z innego kraju UE.
Jednym z wyjątków od powyższej zasady jest zakup pojazdu, który kwalifikowany jest jako wewnątrzwspólnotowe nabycie nowych środków transportu. W myśl art. 20 ust. 9 ustawy o VAT obowiązek podatkowy przy takiej transakcji nie powstaje zgodnie z ogólną zasadą, ale z chwilą otrzymania towaru (pojazdu) nie później niż w dniu wystawienia faktury przez podatnika od wartości dodanej.
Jak dokonać rozliczenia WNT w przypadku braku faktury?
Brak otrzymania faktury przez nabywcę towarów w ramach transakcji WNT nie oznacza, iż powinien on czekać na dokument i nie rozliczać takiej transakcji. Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów to nabywca jest podatnikiem, co oznacza, że to na nim ciąży obowiązek wykazania podatku należnego od sprzedaży. Zgodnie z art. 20 ust. 5 ustawy o VAT, nawet jeżeli podatnik nabywający towar nie otrzyma faktury, to 15. dnia miesiąca następującego po tym, w którym dokonano dostawy towaru, ma obowiązek opodatkować transakcję i wykazać ją w JPK V7 za ten okres.
Jednocześnie jako nabywcy towaru przysługuje mu prawo do odliczenia VAT naliczonego od zakupu. Tym sposobem transakcja nie obciąża polskiego podatnika i jest dla niego neutralna z podatkowego punktu widzenia.
Z racji tego, że podatnik nie posiada dokumentu zakupu dla celów wykazania wartości transakcji, powinien wziąć pod uwagę inny dokument, np. złożone zamówienie, ofertę dostawcy lub korespondencję z dostawcą.
Faktura za WNT otrzymana z opóźnieniem – jakie mamy możliwości?
W praktyce może się jednak zdarzyć, że faktura dokumentująca zakup towaru od unijnego sprzedawcy zostanie dostarczona nabywcy z opóźnieniem. Wówczas mogą wystąpić 3 sytuacje:
Faktura z datą wystawienia w miesiącu dokonania dostawy – wówczas obowiązek podatkowy powstaje w dacie wystawienia faktury, co oznacza, że jeżeli podatnik rozliczył już WNT, przyjmując, że obowiązek podatkowy powstał 15. dnia miesiąca po otrzymaniu towaru, zobowiązany będzie skorygować JPK V7, jako że w rzeczywistości obowiązek podatkowy powstał miesiąc wcześniej.
Faktura z datą wystawienia w miesiącu następnym po dostawie między 1 a 14 dniem tego miesiąca – wówczas obowiązek podatkowy powstanie w miesiącu następującym po dostawie, co oznacza, że jeżeli podatnik wykazał nabycie 15. dnia miesiąca po dostawie, nie musi co do zasady korygować JPK V7. Może być jednak do tego zmuszony za sprawą kursów walut zastosowanych przy przeliczeniu wartości transakcji (prawidłowym kursem jest bowiem średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego moment powstania obowiązku podatkowego).
Faktura z datą wystawienia po 15. dniu miesiąca następującego po dostawie – wówczas ma miejsce taka sama sytuacja, jak przy braku faktury, czyli obowiązek podatkowy powstaje 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów, a nie w dacie wystawienia otrzymanej faktury. Nie ma potrzeby korygowania JPK V7, jako że obowiązek podatkowy powstał 15. dnia miesiąca następującego po dostawie. W takiej sytuacji nie zmieni się również kurs przeliczeniowy.
Dokonując transakcji WNT, czyli zakupu towarów od unijnych kontrahentów, podatnik musi mieć na uwadze, że to na nim ciąży obowiązek opodatkowania zakupu, a nie standardowo na sprzedawcy. Nie ma tu znaczenia, że nie otrzymał od sprzedawcy faktury. Jeżeli dostawa została dokonana, obowiązek podatkowy powstanie najpóźniej 15. dnia miesiąca następującego po tym, w którym dokonano dostawy towaru bez względu również na to, że faktura za WNT otrzymana z opóźnieniem może zostać wystawiona przez sprzedawcę po dniu powstania obowiązku podatkowego.