W życiu każdego człowieka pojawiają się czasem sytuacje wymagające specjalnych przygotowań, związane z ważnymi wydarzeniami rodzinnymi – zarówno radosnymi, jak i smutnymi. Z tego względu w przepisach przewidziano urlop okolicznościowy. Kiedy przysługuje i jak złożyć wniosek o jego przyznanie?
Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo nie tylko do urlopu wypoczynkowego, ale także do innych rodzajów przerwy, w tym do urlopu okolicznościowego.
Reguły dotyczące tego, komu i w jakiej sytuacji przysługuje urlop okolicznościowy, są określane przez przepisy polskiego prawa, zawarte w Kodeksie pracy oraz rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy, oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.
Płatny urlop okolicznościowy przysługuje każdemu pracownikowi, który jest zatrudniony z tytułu umowy o pracę.
Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący albo 2 dni albo 1 dzień w zw. z wystąpieniem okoliczności osobistych, tj. ślubu, narodzin czy zgonu i pogrzebu. Wszystko zależy od danej okoliczności występującej w życiu pracownika. Może to być:
- 2 dni – w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy.
- 1 dzień – w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.
Przepisy nie określają wprost, w jakim terminie powinien zostać wykorzystany urlop okolicznościowy. Z praktyki wynika, że nie musi to być w dniu danej okoliczności, np. w dniu ślubu, ale musi to być czas powiązany z danym wydarzeniem. W przypadku ślubu mogą to być dni potrzebne na przygotowania ceremonii lub dni po zawarciu związku małżeńskiego potrzebne do załatwiania formalności w urzędach. Warto pamiętać, że dni urlopu okolicznościowego nie muszą być wykorzystywane razem, czyli jeden po drugim. Muszą jednak wiązać się z jedną konkretną okazją.
W celu otrzymania urlopu okolicznościowego – tak jak w przypadku urlopu wypoczynkowego – należy złożyć wniosek o urlop do pracodawcy. Wniosek powinien zawierać następujące elementy:
- dane pracownika;
- dane pracodawcy;
- okoliczność uprawniająca do skorzystania z urlopu;
- liczbę dni urlopu;
- termin wykorzystania urlopu.
W późniejszym czasie pracownik powinien potwierdzić zaistniałą okoliczność uprawniającą do dni urlopowych. W przypadku ślubu powinien to być odpis aktu małżeństwa, z kolei w przypadku śmierci członka rodziny – akt zgonu. Ważne jest, aby poinformować pracodawcę o skorzystaniu z tego uprawnienia z wyprzedzeniem. Jeśli jednak zdarzenie jest nagłe, jak np. śmierć bliskiej osoby, to konieczne jest powiadomienie przełożonego o swojej nieobecności jak najszybciej, jednak nie później niż w drugim dniu nieobecności w pracy. Tak wynika z § 2. rozporządzenia.
Pracodawca zobowiązany jest uwzględnić wniosek pracownika i udzielić mu urlopu. Odmowy mógłby dokonać w przypadku, gdy skorzystanie z dnia wolnego nie jest powiązane z wydarzeniem, w związku z którym urlop przysługiwał.
Wykorzystanie urlopu okolicznościowego nie wyczerpuje puli dni wolnych przysługujących pracownikowi w ramach 20- lub 26-dniowego wymiaru urlopu wypoczynkowego. Warto również pamiętać o tym, że niewykorzystany urlop okolicznościowy nie przechodzi na kolejny rok.
Za czas przebywania na urlopie okolicznościowym pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Wynagrodzenie to wylicza się podobnie do wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, z jedną tylko różnicą. Zmienne składniki wynagrodzenia oblicza się z miesiąca, w którym urlop został wykorzystany. Ustalając wynagrodzenie za urlop okolicznościowy, stosuje się zasady obowiązujące w § 5 rozporządzenia o wynagrodzeniach.
Źródło:
https://poradnikpracownika.pl/-wynagrodzenie-za-urlop-okolicznosciowy-jak-obliczyc
https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-urlop-okolicznosciowy
https://kadry.infor.pl/urlopy/urlopy-okolicznosciowe/5616068,urlop-okolicznosciowy.html
https://kadromierz.pl/blog/urlop-okolicznosciowy-co-musisz-wiedziec/
https://poradnikpracownika.pl/-urlop-okolicznosciowy-kiedy-mozna-go-wykorzystac
