Pracownikowi, któremu pracodawca wypowiedział umowę o pracę, przysługuje przy określonej długości wypowiedzenia zwolnienie na poszukiwanie pracy. Zostało ono określone w dniach i ma charakter odpłatny. Zwolnienie to przysługuje także pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Dni na poszukiwanie pracy
Na mocy art. 37 K.p. w okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę, pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Wymiar zwolnienia wynosi:
- 2 dni robocze – w okresie dwutygodniowego lub jednomiesięcznego wypowiedzenia,
- 3 dni robocze – w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, również w przypadku jego skrócenia na podstawie art. 361 § 1 K.p.
Jeżeli chodzi o skrócenie wypowiedzenia przez pracodawcę w trybie art. 361 § 1 K.p., to przepis ten pozwala na skrócenie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub określony do najwyżej jednego miesiąca, o ile wypowiedzenie następuje z powodu:
- ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo
- z innych przyczyn niedotyczących pracownika.
Powołany art. 37 K.p. uzależnia wymiar zwolnienia na poszukiwanie pracy od długości okresu wypowiedzenia dotyczącego danego pracownika, natomiast nie odnosi się do wielkości jego etatu. Oznacza to, że także pracownikom zatrudnionym na część etatu przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy w wymiarze wynoszącym 2 dni robocze – przy dwutygodniowym i jednomiesięcznym wypowiedzeniu lub 3 dni – w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia.
Dni wolnych na poszukiwanie pracy udziela się na wniosek pracownika, wyłącznie na jego dni robocze (dotyczy to zarówno pełnoetatowców, jak i zatrudnionych na część etatu).
W kwestii udzielania dni wolnych na poszukiwanie pracy wypowiedział się Główny Inspektorat Pracy w piśmie z dnia 8 marca 2010 r., nr GPP-517-4560-17-1/10/PE/RP, dotyczącym liczenia dni roboczych na poszukiwanie pracy. Uznał w nim, że zwolnienie na poszukiwanie pracy może być udzielone jedynie na dni, które są dla pracownika dniami pracy. Zatem ze wszystkich dni roboczych należy wyłączyć także dni, w które pracownik nie świadczy pracy zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy.
Wynagrodzenie za czas zwolnienia
Za czas zwolnienia na poszukiwanie pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Należy je obliczyć zgodnie z zasadą wynikającą z § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927).
Regulacja ta stanowi, że przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. Przy czym składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
Sposób ustalania wynagrodzenia urlopowego określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.), zwane rozporządzeniem urlopowym. Wynagrodzenie urlopowe oblicza się uwzględniając wynagrodzenie oraz inne świadczenia ze stosunku pracy, z wyjątkiem wskazanych w § 6 rozporządzenia urlopowego.
I tak, składniki określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu.
Z kolei składniki przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, z wyjątkiem stałych miesięcznych, przyjmuje się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadkach znacznego wahania wysokości tych składników wynagrodzenia, mogą być one uwzględnione w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
Natomiast składników wypłacanych za okresy dłuższe niż 1 miesiąc nie przyjmuje się do podstawy urlopowej, ale wypłaca w przyjętych terminach, traktując okres urlopu dla celu obliczenia ich wysokości na równi z okresem wykonywania pracy.
Podstawa prawna
Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)