Prowadząc działalność gospodarczą, przedsiębiorcy często dokonują transakcji z kontrahentami zagranicznymi, czyli z innych krajów Unii Europejskiej lub spoza Unii Europejskiej. W celu poprawnego rozliczenia podatkowego takich transakcji podatnicy posługują się specjalnym NIP-em. Jest to tzw. NIP europejski. Jak go uzyskać i czy każdy przedsiębiorca ma obowiązek jego posiadania?
Co to jest NIP europejski?
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że NIP europejski ma zastosowanie wyłącznie w transakcjach z krajami z Unii Europejskiej. Jest to numer identyfikacji podatkowej nadawany podatnikom, aby mogli oni dokonywać transakcji wewnątrzwspólnotowych. Przedsiębiorca otrzymuje tzw. NIP-UE który dla podatników polskich wygląda tak jak NIP nadawany podczas zakładania działalności gospodarczej, z tą różnicą, że poprzedzony jest przedrostkiem PL.
Czy każdy przedsiębiorca musi posiadać NIP europejski?
Transakcje wewnątrzwspólnotowe mogą zawierać zarówno czynni podatnicy VAT, jak i przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia z VAT. W przypadku czynnych podatników VAT bezwzględny obowiązek rejestracji do VAT-UE następuje przed zawarciem transakcji:
- wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT),
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT),
- wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, w stosunku do których rozliczenie z tytułu podatku VAT spoczywa na nabywcy usługi,
- wewnątrzwspólnotowego nabycia usług w stosunku, do których zastosowanie ma art. 28b ustawy o VAT, a więc gdy polski podatnik ma obowiązek rozliczenia podatku VAT z tytułu zawartej transakcji.
Podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT (przedmiotowo lub podmiotowo) również muszą dokonać rejestracji do VAT-UE przed dokonaniem transakcji z przedsiębiorcą z innego kraju UE, a mianowicie w sytuacji gdy ma miejsce:
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT)
Dla podatników korzystających ze zwolnienia z VAT, którzy zawierają transakcje WNT, ustawodawca przewidział zwolnienie z obowiązku posiadania NIP europejskiego, a więc z rejestracji do VAT-UE.
- wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług, w stosunku do których rozliczenie z tytułu podatku VAT spoczywa na nabywcy usługi;
- wewnątrzwspólnotowe nabycie usług, w stosunku do których zastosowanie ma art. 28b ustawy o VAT.
Rejestracja do VAT-UE
Aby dokonać rejestracji do VAT-UE, a więc w celu uzyskania NIP-u europejskiego przedsiębiorca musi złożyć formularz VAT-R z wypełnioną częścią C.3. dotyczącą wykonywania wewnątrzwspólnotowych.
Formularz VAT-R (zgłoszeniowy lub aktualizacyjny) należy złożyć we własnym urzędzie skarbowym osobiście, wysłać pocztą lub wysłać elektronicznie z wykorzystaniem własnego podpisu kwalifikowanego.
Dla kogo VAT-UE, a dla kogo VAT-EU?
Co to jest deklaracja VAT- UE?
Przedsiębiorcy posiadający NIP europejski, którzy dokonują transakcji WNT, call-off stock, WDT lub wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, zobowiązani są do comiesięcznej wysyłki informacji podsumowującej VAT-UE. Dokument ten nie jest formą deklaracji podatkowej, na której podstawie obliczany jest podatek VAT podlegający wpłacie do US. Informacja podsumowująca VAT-UE ma wyłącznie charakter informacyjny i jest dokumentem sprawozdawczym.
W informacji podsumowującej VAT-UE wykazuje się transakcje takie jak:
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów,
- wewnątrzwspólnotową dostawę towarów,
- wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług, w stosunku do których ma zastosowanie art. 28b ustawy o VAT.
- wewnątrzwspólnotowych transakcjach i przemieszczeniach towarów w procedurze magazynu typu call-off stock
Zgodnie z art. 100 ust. 3 ustawy o VAT, informację podsumowującą VAT-UE składa się do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce przynajmniej jedna z wymienionych transakcji. Dokument ten składa zarówno czynny podatnik VAT, jak i przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia z VAT.
W sytuacji gdy w danym miesiącu przedsiębiorca nie zawarł transakcji wewnątrzwspólnotowej, nie składa on informacji podsumowującej VAT-UE.
Wyrejestrowanie z VAT-UE
NIP europejski nadawany jest przedsiębiorcom po dokonaniu zgłoszenia rejestracyjnego. Jednak należy mieć na uwadze, że w pewnych sytuacjach przedsiębiorca może zostać wykreślony przez US z rejestru podatników VAT-UE. Wykreślenie nastąpi w przypadku, gdy:
- przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejnych kwartałów przedsiębiorca złoży deklaracje VAT-7 lub VAT-7K, w których nie zostanie wykazana sprzedaż lub nabycie towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia,
- przez 3 kolejne miesiące przedsiębiorca nie złożył informacji podsumowującej VAT-UE, pomimo takiego obowiązku.
- przedsiębiorca został wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT.
