Od 26 kwietnia 2023 roku rodzice posiadający dzieci do lat 8 mogą korzystać z elastycznej organizacji pracy.
Pojęcie „elastycznej organizacji pracy” definiuje Dyrektywa Parlamentu Europejskiego nr 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. Na podstawie zawartej w niej definicji pojęcie „elastyczna organizacja pracy” oznacza możliwość dostosowania przez pracownika jego organizacji pracy, w tym przez wykorzystanie pracy zdalnej, elastycznych rozkładów czasu pracy lub zmniejszenie wymiaru czasu pracy.
Elastyczne formy zatrudnienia
Na podstawie nowych regulacji, każdy pracownik wychowujący dziecko do 8 roku życia może złożyć wniosek o elastyczną organizację pracy. Jeśli dane uprawnienie przysługuje obojgu rodzicom, muszą oni zdecydować, który z nich będzie z niego korzystał.
W ramach elastycznej organizacji pracy rodzice dzieci do lat 8 mogą korzystać z:
- Pracy zdalnej
- Systemu przerywanego czasu pracy
- Systemu skróconego tygodnia pracy
- Systemu pracy weekendowej
- Ruchomego systemu pracy
- Indywidualnego rozkładu czasu pracy
- Obniżonego systemu czasu pracy 2% – najważniejsze fakty
Praca zdalna dla rodziców dzieci do lat 8
W ramach elastycznej organizacji czasu pracy pracownik o pracę zdalną powinien zawnioskować na podstawie art. 188(1) Kodeksu Pracy. Zgodnie z tym przepisem Pracownik wychowujący dziecko, do ukończenia przez nie 8 roku życia, może złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o zastosowanie dla niego elastycznej organizacji pracy. Wniosek składa się w terminie nie krótszym niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z tej formy organizacji pracy.
System przerywanego czasu pracy
Jest to system czasu pracy, w którym w ustalonym harmonogramie pracy przewiduje się więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby. Przerwa ta może trwać do 5 godzin i nie jest wliczana do czasu pracy. Pracownik zachowuje wynagrodzenie adekwatne do wynagrodzenia za czas przestoju.
System skróconego tygodnia pracy
Jest to system czasu pracy, gdzie pracownik może wykonywać pracę przez mniej niż 5 dni w tygodniu przy jednoczesnym zwiększeniu normy dobowej czasu pracy do 12 godzin (w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym miesiąca).
System pracy weekendowej
Jest to system czasu pracy, w którym pracownik pracuje wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. Możliwe jest wydłużenie dnia pracy do 12 godzin (w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym jednego miesiąca).
Ruchomy czas pracy
Jest to system czasu pracy, w którym pracownik może rozpoczynać pracę o różnych godzinach, w ustalonym z pracodawcą przedziale godzinowym.
Indywidualny rozkład czasu pracy
Jest to system czasu pracy, gdzie pracownik może wykonywać pracę w sposób ustalony indywidualnie z pracodawcą, w ramach swojego systemu czasu pracy.
Obniżony system czasu pracy
Jest to system czasu pracy ustalony z pracodawcą polegający na zmniejszeniu etatu. Pracownik może zawnioskować o obniżenie wymiaru czasu pracy, natomiast musi liczyć się z tym, że otrzyma mniejsze wynagrodzenie.
Wniosek o elastyczną organizację czasu pracy rodzica dziecka do lat 8
Żeby skorzystać z uprawnienia, pracownik powinien złożyć wniosek w terminie nie krótszym niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z elastycznej organizacji pracy.
Pracodawca może odmówić pracownikowi elastycznej organizacji pracy m.in. z uwagi na brak możliwości wykonywania przez pracownika pracy zdalnej lub też wykonywania pracy w ramach określonego systemu pracy. W sytuacji kiedy pracodawca odmawia zgody na elastyczną organizację pracy, musi swój wniosek uzasadnić.
Kodeks pracy nie przewiduje wzoru wniosku o elastyczną organizację pracy, natomiast powinien on zawierać takie informacje jak: rodzaj elastycznej organizacji pracy, o jaką wnioskuje pracownik, datę rozpoczęcia i zakończenia korzystania z elastycznej organizacji pracy, przyczynę, dla której pracownik chce skorzystać z elastycznej organizacji pracy. Po otrzymaniu wniosku pracodawca powinien powiadomić pracownika o swojej decyzji w terminie 7 dni od dnia przedłożenia wniosku. Możliwe jest również wskazanie innego terminu rozpoczęcia korzystania z elastycznej organizacji czasu pracy.
