Podatnicy
po zakończeniu roku podatkowego są zobowiązani do rozliczenia się
z urzędem skarbowym i złożenia zeznania rocznego, które jest
informacją o osiągniętych przychodach i poniesionych kosztach w
trakcie danego roku. W przypadku niektórych podatników możliwe
jest skorzystanie z ulg podatkowych. Jedną z nich jest ulga na
dziecko.
Ulga na dziecko to jedna z ulg podatkowych, która
pomniejsza wartość należnego podatku dochodowego za dany rok
podatkowy. Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych może z niej skorzystać podatnik, który:
–
wykonuje władzę rodzicielską,
– jest opiekunem prawnym dziecka,
jeśli ono z nim zamieszkuje,
– sprawuje opiekę w formie rodziny
zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze
starostą,
– wybrał formę opodatkowania na zasadach ogólnych
(skala podatkowa).
Istotne
jest również, że odliczenia można dokonać zarówno w przypadku
małoletnich dzieci, jak i dzieci do 25. roku życia, które
kontynuują naukę, a ich roczny dochód nie przekracza 3089 zł (z
wyjątkiem renty rodzinnej).
Dokumenty
potwierdzające prawo do ulgi
Na żądanie
organów podatkowych podatnik jest zobowiązany przedstawić
dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do ulgi:
• odpis aktu
urodzenia dziecka;
• odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny
zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a
starostą;
• zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu
opiekuna prawnego dziecka;
• zaświadczenie o uczęszczaniu
pełnoletniego dziecka do szkoły.
Limit
dochodów uprawniający do ulgi – dotyczy podatników, którzy mają
tylko jedno dziecko
Kolejnym warunkiem do
zastosowania ulgi na dziecko jest limit dochodów. O ile w przypadku
dwóch i więcej dzieci wysokość dochodów podatnika nie ma wpływu
na ulgę, tak w przypadku jednego dziecka już tak. Zgodnie z art.
27f ust. 2 ww. ustawy podatnicy, którzy mają jedno dziecko, z ulgi
skorzystają w sytuacji, gdy ich dochody w roku podatkowym nie
przekroczą:
112 000 zł – w przypadku podatników
pozostających w związku małżeńskim,
56 000 zł – w
przypadku podatnika niepozostającego w związku
małżeńskim.
Wyjątkiem są podatnicy, którzy samotnie
wychowują dzieci. W ich przypadku limit wynosi tak jak dla
podatników pozostających w związku małżeńskim – 112 000 zł.
Forma
opodatkowania w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej
Aby
skorzystać z ulgi prorodzinnej, istotna jest też forma
opodatkowania dochodu lub przychodu podatnika, nie wszyscy mogą
bowiem skorzystać z tej ulgi podatkowej.
Wyróżniamy następujące formy opodatkowania:
– zasady ogólne,
– podatek liniowy,
– ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Podatnicy, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych, opłacają podatek według stawki 18% lub 32%. Ta forma opodatkowania uprawnia podatników do skorzystania z ulg podatkowych. Zarówno podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą, może rozliczyć ulgę w zeznaniu rocznym PIT-36, jak i podatnik pracujący na etat, w deklaracji rocznej PIT-37.
Liniowe opodatkowanie działalności a ulga na dziecko
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną liniowo opłacają podatek w wysokości 19% liczony od dochodu. Mimo że jest to korzystna stawka, ponieważ podatnicy niezależnie od wysokości dochodu zawsze płacą 19% podatku dochodowego, to uniemożliwia ona skorzystanie z ulg podatkowych w zeznaniu rocznym PIT-36L, m.in. ulgi na dziecko.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych a ulga na dziecko
Podatnicy rozliczający się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych opłacają podatek dochodowy w zależności od rodzaju sprzedawanych towarów lub świadczonych usług. Wyróżniamy następujące stawki ryczałtu: 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 17%, 20%. Ryczałtowcy składają zeznanie roczne PIT-28, ale nie mogą w nim rozliczyć ulgi na dziecko. Taka forma opodatkowania wyklucza korzystanie z ulgi na dziecko.
Ulga
na dziecko – rozliczanie
Ulga na dziecko rozliczana
jest w deklaracji rocznej PIT-36 (składanej przez podmioty
prowadzące działalność gospodarczą) lub PIT-37 (składanej przez
osoby m. in. pracujące na etat), poprzez dołączenie do zeznania
załącznika PIT/O, w którym wykazuje się liczbę dzieci, kwotę
przysługującej ulgi oraz informacje o dzieciach. Kwotę
przysługującej ulgi należy wykazać również w części I (w
przypadku formularza PIT-36) lub w części F (w przypadku formularza
PIT-37). Ulga na dziecko może przysługiwać podatnikowi za cały
rok lub za kilka miesięcy.
Podatnik powinien pamiętać, że
konieczne jest posiadanie dokumentów potwierdzających możliwość
skorzystania z ulgi na dzieci, np. akt urodzenia dziecka lub
zaświadczenie o pełnieniu obowiązków rodzicielskich.
Karta Dużej Rodziny a prawo do zwrotu podatku w 30 dni
Osoby korzystające z ulgi prorodzinnej w niektórych wypadkach posiadać mogą dodatkowe uprawnienia podatkowe. Prawo do karty przysługuje członkowi rodziny wielodzietnej, przez którą rozumie się rodzinę, w której rodzic (rodzice) lub małżonek rodzica mają na utrzymaniu co najmniej troje dzieci:
1) w wieku do ukończenia 18. roku życia;
2)w wieku do ukończenia 25. roku życia – w przypadku gdy dziecko uczy się w:
a)szkole – do dnia 30 września następującego po końcu roku szkolnego,
b)szkole wyższej – do końca roku akademickiego.
Osoby takie mogą nie tylko skorzystać z ulgi na wychowywane dzieci lub zwrot niewykorzystanej kwoty ulgi, ale również występować o te kwoty szybciej niż pozostali podatnicy. W odróżnieniu od standardowego rozliczenia podatkowego, prawo do zwrotu przysługuje nie w ciągu 3 miesięcy, lecz w ciągu 30 dni od dnia złożenia deklaracji podatkowej. Obowiązkiem podatnika jest jedynie poinformować organ podatkowy o fakcie posiadania Karty (pole „informacje uzupełniające” na deklaracjach PIT)
Poniżej przedstawiamy kilka przykładów:
Przykład 1.
Pani Ewelina posiada trójkę małoletnich dzieci i prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Dochody pani Eweliny w roku podatkowym 2018 wynoszą 100 000 zł. Czy pani Ewelina może skorzystać z ulgi na dzieci w rozliczeniu za rok 2018?
Tak, z uwagi na fakt, że pani Ewelina rozlicza się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych, może skorzystać z ulgi na dzieci. Dodatkowo fakt posiadania trójki dzieci powoduje, że nie obowiązuje jej limit podatkowy (56 000 zł).
Przykład 2.
Pani Małgorzata i pan Łukasz prowadzą działalność gospodarczą na zasadach ogólnych i mają dwójkę uczących się dzieci w wieku 10–13 lat. W 2018 roku osiągnęli dochód w wysokości 200 000 zł. Czy w związku z tym mogą skorzystać z ulgi prorodzinnej w zeznaniu rocznym PIT-36 za 2018 rok?
Co do zasady podatnicy, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych, mogą rozliczyć w PIT-36 ulgę na dzieci. Limit 112 000 zł nie ma znaczenia, gdy podatnicy posiadają minimum dwójkę dzieci. W związku z tym pani Małgorzata z panem Łukaszem mogą skorzystać z ulgi na dzieci.
Podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych mogą korzystać z ulg podatkowych. Jeżeli podatnik pozostający w związku małżeńskim chce rozliczyć ulgę na jedno dziecko, to co do zasady obowiązuje go limit 112 000 zł, biorąc pod uwagę zarówno dochody osiągnięte przez niego, jak i współmałżonka.
W przypadku gdy współmałżonek opodatkowuje dochód na zasadach podatku liniowego, to jego dochody również wlicza się do limitu, mimo że sam nie może skorzystać z ulgi.
Przykład 3.
Pani Michalina prowadzi firmę i opłaca progresywny podatek dochodowy. Jej mąż, pan Arkadiusz, osiąga dochody opodatkowane liniowo. Wspólnie wychowują swoje dwuletnie dziecko. W 2018 roku pani Michalina osiągnęła dochód w wysokości 55 000 zł, a pan Arkadiusz – 75 000 zł. Czy Pani Michalina może skorzystać z ulgi na dziecko w rozliczeniu za 2018 rok?
Nie, Pani Michalina nie może skorzystać z ulgi na dziecko, ponieważ suma osiągniętych przez nią i jej męża dochodów przekracza limit 112 000 zł.
Przykład 4.
Pan Janusz prowadzi działalność opodatkowaną liniowo. Wychowuje samotnie pięcioletnią córkę. Czy może w rozliczeniu rocznym skorzystać z ulgi na dziecko?
Nie, ulga na dziecko nie przysługuje podatnikom rozliczającym się na zasadach podatku liniowego.
Przykład 5.
Pani Martyna osiąga dochody, które opodatkowane są liniowo, natomiast jej mąż prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i rozlicza się na zasadach ogólnych. Małżonkowie wspólnie wychowują trójkę dzieci. Czy pani Martyna może rozliczyć ulgę prorodzinną w zeznaniu rocznym PIT-36L?
Nie, pani Martyna nie może rozliczyć ulgi na dziecko, ponieważ rozlicza się liniowo, ale jej współmałżonek rozliczający się na zasadach ogólnych może skorzystać z ulgi prorodzinnej w zeznaniu PIT-36.
Przykład 6.
Pani Krystyna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i opłaca podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Czy mając dwójkę dzieci, może w zeznaniu rocznym skorzystać z ulgi na dziecko?
Nie, pani Krystyna nie skorzysta z ulgi z uwagi na formę opodatkowania. Co do zasady ryczałtowcy nie mogą rozliczać ulg prorodzinnych.
Zdarza się również, że podatnicy prowadzą działalność na zasadach ryczałtu, ich dochód opodatkowany jest liniowo i pracują na etat . W takiej sytuacji nie mogą skorzystać z ulgi na dziecko w rozliczeniu przychodu z działalności w PIT-28 ani PIT-36L, ale w związku z pracą na etacie zobowiązani są złożyć również zeznanie roczne PIT-37, w którym to istnieje już możliwość rozliczenia ulgi na dziecko.
Przykład 7.
Pan Tomasz prowadzi firmę (ryczałt) i pracuje na etat (zasady ogólne). Na koniec roku podatkowego składa dwa zeznania roczne – PIT-28 oraz PIT-37. Czy może skorzystać z ulgi na dziecko?
W związku z tym, że pan Tomasz poza prowadzeniem działalności gospodarczej na zasadach ryczałtu pracuje również na etat, może rozliczyć ulgę na dziecko, niemniej jednak jest to możliwe w PIT-37, a nie w PIT-28.
Jeżeli podatnik prowadzi działalność gospodarczą na zasadach ryczałtu i dodatkowo pracuje na etat na zasadach ogólnych, to do limitu uprawniającego do skorzystania z ulgi na dziecko należy zaliczyć tylko dochody opodatkowane na zasadach ogólnych. Przychody osiągnięte z ryczałtu nie są uwzględniane w limicie, co wynika bezpośrednio z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przykład 8.
Pani Joanna pracuje na etat (zasady ogólne) i prowadzi działalność w formie ryczałtu. W roku podatkowym osiągnęła dochody z etatu 55 000 zł oraz przychody z działalności w kwocie 70 000 zł. Czy pani Joanna może skorzystać z ulgi na jej jedyne dziecko?
Tak, pani Joanna może skorzystać z ulgi na dziecko, ponieważ dochody, które porównuje się z limitem do skorzystania z ulgi, nie przekroczyły 56 000 zł, mimo że fizycznie pani Joanna osiągnęła dochód przekraczający 56 000 zł. Niemniej jednak przychody z ryczałtu nie są brane pod uwagę przy limicie uprawniającym do rozliczenia ulgi prorodzinnej.