1. Limit sprzedaży dla małego podatnika
Status małego podatnika przysługuje podmiotom, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2.000.000 euro.
Przeliczenia kwoty euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy roboczy dzień października poprzedniego roku podatkowego, przy czym kwotę tę w tym przypadku zaokrągla się do 1.000 zł. Zgodnie z tabelą nr 190/A/2023 z dnia 2 października 2023 r. kurs euro wynosił 4,6091 zł, czyli równowartość 2.000.000 euro wynosi po zaokrągleniu:
2.000.000 euro × 4,6091 zł ≈ 9.218.000 zł.
Zatem limit uprawniający do korzystania ze statusu małego podatnika w 2024 r. wynosić będzie 9.218.000 zł.
W przypadku natomiast podatników prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi, zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będących agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącymi usługi o podobnym charakterze – limit prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie może przekraczać w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro. Wyliczenie limitu na rok 2024 po zaokrągleniu wynosi:
45.000 euro × 4,6091 zł ≈ 207.000 zł.
Limit uprawniający do korzystania ze statusu małego podatnika w 2024 r. dla podatników świadczących usługi typu pośrednictwa, będzie zatem wynosić 207.000 zł.
2. Rozliczanie VAT przez małych podatników
W świetle obowiązujących przepisów ustawy o VAT podmioty posiadające status małego podatnika korzystają z możliwości szczególnego rodzaju rozliczania podatku. Mogą one – przy zastosowaniu ogólnych zasad rozliczania podatku VAT – rozliczać się za okresy kwartalne lub za okresy miesięczne.
Mali podatnicy mogą wybrać również kasową metodę rozliczeń zdefiniowaną w art. 21 ustawy o VAT. Jest ona specyficzna zarówno pod względem rozliczania podatku należnego, a dokładniej – momentu powstania obowiązku podatkowego – jak i sposobu rozliczania podatku naliczonego.
Wybór określonej metody rozliczania podatku VAT wiąże się z pewnymi konsekwencjami, ponieważ wybrana metoda stosowana musi być zarówno w odniesieniu do podatku należnego, jak i zasad rozliczania podatku naliczonego. Ponadto wybraną metodę rozliczeń podatnik będzie musiał stosować co najmniej przez rok od podjęcia decyzji o jej wyborze.
2.1. Podatek VAT należny przy metodzie kasowej
W myśl art. 21 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy u małych podatników stosujących metodę kasową powstaje:
- z dniem otrzymania całości lub części zapłaty – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz czynnego podatnika VAT, bądź też
- z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1.
Otrzymanie częściowej zapłaty za towar czy usługę powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części. Faktury wystawiane przez małych podatników stosujących kasową metodę rozliczania VAT muszą zawierać wyrazy „metoda kasowa”.
2.2. Odliczanie VAT naliczonego
Zasady odliczania VAT przez małych podatników stosujących kasową metodę rozliczania tego podatku reguluje art. 86 ust. 10e ustawy o VAT. Wynika z niego, iż ww. podmioty mają – co do zasady – prawo do odliczenia podatku naliczonego nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał zapłaty (w całości lub w części) za nabyte towary czy usługi. W sytuacji, gdy mały podatnik rozliczający VAT kwartalnie nie odliczy podatku naliczonego w terminie określonym w art. 86 ust. 10e ustawy, ma możliwość skorzystania z tego prawa w rozliczeniu za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy o VAT). Nic również nie stoi na przeszkodzie, aby odliczenia dokonać w terminie późniejszym niż wyżej określony (na podstawie art. 86 ust. 13 ustawy o VAT).
