Niejednokrotnie zdarza się sytuacja, że podatnik w ramach działalności gospodarczej zamierza wykonywać zarówno czynności opodatkowane VAT, jak i zwolnione z VAT. Jest to tzw. sprzedaż mieszana. Czy taka działalność wymaga innego sposobu rozliczania? Czy nakłada na podatnika dodatkowe obowiązki? Przeczytaj artykuł!
Sprzedaż mieszana – kiedy występuje?
Sprzedaż mieszana występuje w momencie, gdy podatnik jednocześnie dokonuje sprzedaży towarów lub świadczenia usług opodatkowanych podatkiem VAT i czynności zwolnionych przedmiotowo z VAT (art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług) w ramach prowadzenia jednej działalności gospodarczej.
W przypadku przychodów sprzedaż mieszana nie jest szczególnie skomplikowana, ponieważ podatnik w przypadku sprzedaży opodatkowanej wystawia faktury VAT i nalicza podatek należny, natomiast w przypadku czynności zwolnionych wystawia fakturę ze stawką zwolnioną, gdzie dodatkowo zobowiązany jest umieścić na fakturze podstawę prawną zwolnienia z VAT. Sytuacja nie jest jednak tak oczywista w kwestii wydatków.
Księgowanie wydatków – sprzedaż mieszana
Jak już wcześniej zostało wspomniane, rozliczanie wydatków w przypadku sprzedaży mieszanej wygląda nieco inaczej niż w przypadku sprzedaży opodatkowanej, przedsiębiorca jest bowiem zobowiązany wyodrębnić wydatki, które są związane z działalnością opodatkowaną oraz te, które dotyczą działalności zwolnionej. Nie zawsze jednak sytuacja taka jest możliwa, ponieważ wydatek może być związany zarówno z działalnością opodatkowaną, jak i zwolnioną z VAT. W związku z tym podatnicy powinni zastosować współczynnik proporcji, zgodnie z którym będzie istniała możliwość odliczania podatku naliczonego w wartości odpowiadającej wysokości tego wskaźnika.
Sprzedaż mieszana – zgłoszenie
W momencie rozpoczęcia działalności ze sprzedażą mieszaną, przedsiębiorca jest zobowiązany do zgłoszenia tego faktu do naczelnika urzędu skarbowego. Należy tego dokonać, składając wniosek o ustalenie szacunkowej proporcji, którą stosuje się w celu odliczania podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z działalnością.
Wniosek o ustalenie proporcji powinien zawierać następujące informacje:
- dane podatnika,
- informację, jaki rodzaj działalności będzie prowadził podatnik i że będzie dokonywał sprzedaży mieszanej,
- propozycję proporcji. rozliczenie kosztów
Naczelnik urzędu skarbowego po otrzymaniu wniosku może zaakceptować ustaloną proporcję lub ustalić inną. Następnie informuje o tym podatnika na podstawie protokołu. Przedsiębiorca zobowiązany jest do stosowania określonej proporcji do końca roku podatkowego, na który została ustalona.
Po zakończeniu roku podatnik jest zobowiązany do ustalenia rzeczywistej proporcji z tytułu dokonanej sprzedaży opodatkowanej do sprzedaży ogółem. Rzeczywista proporcja za rok poprzedni jest jednocześnie prognozą proporcji na rok bieżący. W związku z tym, w kolejnych latach nie ma już konieczności składania wniosku do urzędu o ustalenie szacunkowej proporcji.
Ustalenie proporcji a sprzedaż mieszana
Ustalenie proporcji zostało sprecyzowane w art. 90 ust. 3 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług.
Art. 90 ust. 3 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług
3. Proporcję (…) ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.
4. Proporcję (…) określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.
Wynika z niego, że proporcję tę należy wyliczyć, zestawiając przychody z czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (sprzedaż opodatkowana) z całkowitym obrotem z działalności. Udział ten należy wykazać procentowo na podstawie obrotu z roku poprzedzającego rok, w stosunku do którego ustalana jest proporcja.
Należy mieć na uwadze, że jeżeli wartość wskaźnika przekracza 98% oraz kwota podatku do odliczenia była mniejsza niż 500 zł, to należy zastosować proporcję równą 100%, natomiast gdy proporcja jest niższa niż 2%, to należy przyjąć 0% zgodnie z art. 90 ust. 10 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług.
Odliczanie podatku VAT od wydatków a sprzedaż mieszana
Przedsiębiorcy, którzy są czynnymi podatnikami VAT, mogą skorzystać z przywileju i odliczać podatek VAT naliczony od zakupów, pod warunkiem że wydatki mają związek z działalnością opodatkowaną.
W przypadku, gdy podatnik prowadzi zarówno sprzedaż zwolnioną, jak i opodatkowaną, jest zobowiązany do rozdzielania wydatków, które dotyczą działalności zwolnionej oraz wydatków, które są związane z działalnością opodatkowaną. Wówczas podatnik:
- ma możliwość odliczenia naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z działalnością opodatkowaną,
- nie ma możliwości odliczenia naliczonego podatku VAT od zakupów związanych z działalnością zwolnioną,
- ma możliwość odliczenia podatku VAT od zakupów związanych ze sprzedażą mieszaną (zwolnioną i opodatkowaną) do wysokości ustalonej zgodnie z proporcją.