Pilnowanie terminów podatkowych to bardzo ważny element prowadzenia własnej firmy. Może zdarzyć się sytuacja, kiedy to z różnych powodów (nieterminowego regulowania należności przez kontrahentów czy też zwykłego przegapienia) wystąpi niezapłacenie zaliczki na podatek dochodowy do dnia przewidzianego w przepisach. Jakie konsekwencje może ponieść podatnik w takiej sytuacji?
Niezapłacenie zaliczki na podatek dochodowy – odsetki
Podatek niezapłacony w ustawowo przewidzianym terminie to zaległość podatkowa. Podstawową konsekwencją w takim wypadku są odsetki za zwłokę, które podatnik ma obowiązek samodzielnie naliczyć i wpłacić wraz z podatkiem do właściwego urzędu skarbowego. Co ważne – organ podatkowy nie powiadomi przedsiębiorcy o wysokości należnych odsetek, ani tym bardziej nie będzie wzywał do ich zapłaty. Jeżeli podatnik dobrowolnie nie ureguluje swoich zaległości względem urzędu skarbowego, zostają one objęte egzekucją skarbową. Wiąże się to z obowiązkiem zapłaty przez przedsiębiorcę, poza niezapłaconym podatkiem i odsetkami za zwłokę, również kosztów egzekucji.
Możliwe jest umniejszenie wysokości odsetek poprzez:
– złożenie wniosku o odroczenie płatności, rozłożenie jej na raty (tu pojawi się obowiązek zapłacenia opłaty prolongacyjnej),
– umorzenie zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.
Jeżeli podatnik złoży korektę deklaracji rocznej i zapłaci w związku z korektą odsetki za zwłokę, możliwe jest wówczas obniżenie wartości odsetek za zwłokę z podstawowej ich kwoty do 50% tej wartości (obniżone odsetki od zaległości podatkowych) – wynika to z art. 56a § 1. Ordynacji podatkowej.Co ważne, powyższej preferencji nie można zastosować do odsetek za niezapłacenie zaliczki na podatek dochodowy w terminie, co wynika z przepisów Ordynacji podatkowej.
Przede wszystkim należy zaznaczyć, że jeżeli niezapłacenie zaliczki na podatek dochodowy w terminie jest jednorazowym zdarzeniem, wówczas odpowiedzialność karna skarbowa co do zasady nie grozi podatnikowi.
W polskich przepisach osobną odpowiedzialnością obciążone jest:
– niezadeklarowanie źródła przychodów,
– niezłożenie deklaracji w terminie w ramach uzyskiwanych przychodów ze zdeklarowanego źródła,
– niezapłacenie w terminie zdeklarowanego podatku.
Przedsiębiorca, który uporczywie nie uiszcza zobowiązań podatkowych w terminie, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej skarbowej. Zgodnie z przepisami zawartymi w art. 57 § 1 Kodeksu karnego skarbowego: Podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Niemniej jednak Sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli przed wszczęciem postępowania w sprawie o wykroczenie skarbowe wpłacono w całości należny podatek na rzecz właściwego organu.
Co właściwie oznacza uporczywe nieuiszczanie zobowiązań? Niestety przepisy KKS nie precyzują, co ustawodawca miał na myśli używając takiego sformułowania. Właściwym wydaje się w takiej sytuacji odwołanie do postanowienia Sądu Najwyższego z 27 marca 2003 roku (sygn. akt I KZP 2/03):
„uporczywość w niepłaceniu podatku oznacza powstanie stanu niezgodnego z prawem, trwającego pewien czas. To zaś wskazuje na to, że mamy tu do czynienia z czynem o charakterze trwałym. Nawet tam, gdzie zachowanie to musi dla swej karalności objąć kilka zachowań (wielokrotność uchybień terminowi płatności), a więc gdy można byłoby mówić o zachowaniu wieloczynowym, zauważyć trzeba, że żadne z nich samo w sobie nie jest karalne. Prawo karne skarbowe nie penalizuje bowiem niezapłacenia podatku w terminie, ale tylko uporczywe niepłacenie go w terminie”.
Nie należy również zapominać o sytuacji zbiegu przestępstw, a więc np. niezłożeniem deklaracji i niezapłaceniem podatku z danego tytułu. Powoduje to, że podatnik może podlegać karze nie tylko za uporczywe niewpłacanie podatku w terminie, lecz także za dodatkowe czyny zabronione. Tak byłoby w przypadku niezłożenia zeznania rocznego i nieopłacenia podatku z niego wynikającego.
Również niezapłacenie zaliczki na podatek dochodowy w terminie za zatrudnianych pracowników
(PIT-4) może rodzić nieprzyjemne konsekwencje dla płatnika, a więc przedsiębiorcy. Przepisy przewidują w takim wypadku karę w wysokości do 720 stawek dziennych lub karę pozbawienia wolności albo obie kary łącznie. Niezapłacenie zaliczki na podatek dochodowy może zatem rodzić nieprzyjemne konsekwencje, stąd warto pilnować obowiązkowych terminów płatności.
