Z dniem 1 stycznia 2025 r. na gruncie pdof zaczęły obowiązywać uregulowania nazywane popularnie kasowym PIT wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o pdof… (Dz. U. z 2024 r. poz. 1593). Kasowy PIT jest pewną opcją dla przedsiębiorców spełniających kryteria do jego stosowania. To podatnik zdecyduje, czy skorzysta z tego sposobu regulowania zobowiązań w podatku dochodowym.
Najistotniejsze zasady kasowego PIT obejmują przychody oraz koszty. W przypadku przychodów kasowa metoda dokonywania rozliczeń z fiskusem z podatku dochodowego polega na ustalaniu przez przedsiębiorców przychodu firmowego w podatku dochodowym w dniu, w którym otrzymają zapłatę za swoje towary lub usługi, nie później niż w dniu upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo w dniu likwidacji działalności gospodarczej (art. 14c ust. 2 ustawy o pdof – Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)
Jeżeli faktura zostanie wystawiona w roku podatkowym, w którym podatnik stosował metodę kasową rozliczania przychodów, a do uregulowania należności z niej wynikającej dojdzie w roku podatkowym, w którym podatnik nie stosuje tej metody, to ustalając datę powstania przychodu wynikającego z tej faktury, będzie on stosował zasady kasowego PIT. Analogicznie będzie w odwrotnej sytuacji: gdy faktura zostanie wystawiona w roku podatkowym, w którym podatnik nie stosował kasowego PIT, a uregulowanie należności z niej wynikającej nastąpi w roku podatkowym, w którym podatnik z tej metody korzysta, to do ustalenia daty powstania przychodu wynikającego z tej faktury podatnik przyjmuje zasady z roku jej wystawienia (art. 14c ust. 8 i ust. 9 ustawy o pdof).
W zakresie kosztów przedsiębiorcy, którzy wybiorą omawianą metodę, koszty uzyskania przychodów będą potrącać także dopiero w dacie uregulowania należności (zapłaty) za otrzymany towar lub wykonaną usługę (art. 22 ust. 4a ustawy o pdof).
Jeżeli do uregulowania zobowiązania dojdzie po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej albo zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania, wówczas koszty uzyskania przychodów w metodzie kasowej będą potrącane w ostatnim okresie rozliczeniowym przed likwidacją pozarolniczej działalności gospodarczej lub zmianą formy opodatkowania (art. 22 ust. 4b ustawy o pdof).
Z prawa do opłacania w danym roku podatku dochodowego metodą kasową mogą skorzystać przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, ale jedynie ci, którzy będą prowadzili działalność gospodarczą samodzielnie. Dodatkowo u tych kontynuujących działalność przychody z tego źródła w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie będą mogły przekroczyć kwoty 1.000.000 zł. Zatem jest to jednocześnie rozwiązanie dostępne dla podatników rozpoczynających prowadzenie samodzielnie działalności gospodarczej.
Opisany warunek samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej wyklucza z grona beneficjentów kasowego PIT osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą np. w formie spółki cywilnej czy spółki jawnej. Z kasowego PIT nie będą także mogły korzystać osoby, które co prawda będą ją prowadziły samodzielnie, ale w związku z tą działalnością będą prowadzić księgi rachunkowe (art. 14c ust. 1 pkt 2 ustawy o pdof).
Z kasowego PIT będą mogli korzystać przedsiębiorcy, którzy opłacają podatek dochodowy według skali podatkowej (art. 27 ustawy o pdof), IP Box (art. 30ca ustawy o pdof), podatek liniowy (art. 30c ustawy o pdof) oraz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (rozdział 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym…).
Ponieważ kasowy PIT nie jest obowiązkowy, to ustawodawca na podatników, którzy się na niego decydują, nałożył obowiązek złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzonego na piśmie oświadczenia o wyborze tej metody rozliczeń w pdof. Przedsiębiorca kontynuujący działalność gospodarczą będzie miał obowiązek złożyć je do 20 lutego roku podatkowego. Z kolei dla podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego ostatecznym terminem wywiązania się z tego obowiązku informacyjnego będzie 20. dzień miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności. Jeżeli jednak do rozpoczęcia działalności gospodarczej dojdzie w grudniu – to oświadczenie to przedsiębiorca będzie zobowiązany złożyć do końca roku podatkowego (art. 14c ust. 1 pkt 3 ustawy o pdof).
Podatnik, który dokona wyboru kasowego PIT, będzie miał obowiązek stosować tę metodę przez cały rok podatkowy. Dokonany wybór metody kasowej rozliczania przychodów będzie dotyczyć również lat następnych, chyba że w kolejnych latach podatnik w terminie do 20 lutego roku podatkowego zawiadomi na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z metody kasowej rozliczania przychodów (art. 14c ust. 7 i ust. 11 ustawy o pdof).
Kasowy PIT będzie stosowany wyłącznie do przychodów wynikających z transakcji pomiędzy przedsiębiorcami, czyli tzw. B2B. Tym samym przedsiębiorca będzie wykazywał przychody i koszty podatkowe metodą kasową jedynie wtedy, gdy stroną transakcji będzie inny przedsiębiorca. Co równie ważne, będzie on dotyczył wyłącznie transakcji udokumentowanych fakturami. Nie będzie się go jednak w ogóle stosowało do przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji (art. 14c ust. 4 i ust. 6 ustawy o pdof).
Podatnicy, którzy wybiorą kasowe rozliczanie pdof, będą obowiązani prowadzić poza standardowymi urządzeniami ewidencyjnymi przewidzianymi dla danej formy opodatkowania również ewidencję faktur dokumentujących przychody rozliczane metodą kasową. Ewidencja ta powinna zawierać: datę wystawienia faktury, numer faktury, kwotę należności wynikającą z faktury oraz datę uregulowania należności (art. 24a ust. 1da ustawy o pdof).
Źródło: www.gofin.pl
